ایرسا| شب گذشته سی و ششمین جشنواره فیلم فجر با مراسم اهدای جوایز به کار خود پایان داد و رفت تا یک سال دیگر با حواشی و داستانهای جدیدی بازگردد.
به گزارش ایرسا؛ جشنواره فیلم فجر هر سال با دلخوریها، اعتراضها و گاهی ناداوریها به کار خود پایان میدهد. در این بین بسیاری معتقدند در حق خیلی بازیگران، فیلمها و کارگردانها اجحاف شده و بعضی که شایستگیاش را ندارند مشمول گرفتن جوایز میشوند. فیلمهای وابسته، کارگردانهای تکراری، هنرپیشههایی با بازی معمولی و خیلی مسائل دیگر از جمله ماجراهای تمام نشدنی جشنواره فجر هستند.
فیلمهایی که دیده نشد
امسال در جشنواره فجر نه تنها تعداد فیلمهای منتخب برای مسابقه بسیار کم بود بلکه دو فیلم مستند و یک انیمیشن هم به لیست اضافه شده بود. دبیر جشنواره فیلم فجر در نشست خبری خود پیش از آغاز جشنواره گفته بود که برای این فیلمهای سیمرغهای جداگانهای در نظر گرفتهشده است. این در حالی بود که در زمان اعلام اسامی نامزدها هیچ نامی از این فیلمها نبود و اصلاً سؤال اصلی اینجاست که وقتی ۲۰ فیلم سینمایی در کنار یک انیمیشن قرار میگیرند این تک فیلم دقیقاً باید با چه فیلمی مقایسه و انتخاب شود؟
یا زمانی که میان ۲۰ فیلم داستانی دو مستند میگذارند با چه معیاری باید این مستندها با فیلمهای داستانی قیاس شوند و مورد قضاوت قرار بگیرند؟ اینها به درستی نشان میدهد که این سه فیلم تنها برای پر شدن کنداکتور جشنواره آمده بودند و اصلاً قرار نبوده در مسابقه شرکت کنند، چون نمیتوانند با دیگر فیلمها مقایسه شوند.
سیمرغ فیلم اولیها
بخش جدیدی که امسال به مسابقه اضافه شده بود سیمرغی برای فیلم اولیها بود. باز جای شکرش باقی بود که این بخش شامل چهار فیلم بود و توانستند در کنار هم مورد قضاوت قرار بگیرند. اما در نهایت و در کمال تعجب یکی از بهترین و خوشساختترین این فیلمها نه تنها برنده نشد بلکه اصلاً حتی برای یک رشته هم کاندید نشد.
جالب اینجاست که در این فیلم دو هنرپیشه مکمل زن و نقش اول مرد به زیبایی ایفای نقش کرده بودند و شایستگی برنده شدن یا کاندید شدن را داشتند. فیلم «امیر» ساخته نیما اقلیما با اینکه بیشتر به سینمای هنر و تجربه نزدیک بود، ولی با بازی شاخص میلاد کی مرام و سحر دولتشاهی و روایتی دوستداشتنی از جدایی زن و مرد و حضور پررنگ بچهای که اصلاً در کارد دیده نمیشود گزینه مناسبتری برای سینمای فیلم اولیها بود.
از طرف دیگر فیلم «خجالت نکش» که تنها فیلم طنز جشنواره بود برای بهترین بازیگر نقش اول زن کاندید و برای بهترین فیلم اول انتخاب و برنده سیمرغ شد. این فیلم با روایتی ضعیف از تحت تأثیر قرار گرفتن قشر روستایی کشور و تا حدودی تمسخر این طبقه از جامعه و تکرار شعارهای دولت قبلی در نهایت برنده سیمرغ شد.
اعتراض کارگردان همیشه معترض
دادن سیمرغهای دوتایی در جشنواره امسال کاملاً نشان میداد که داوران دنبال دردسر نمیگردند و با اینکه شاید فیلم حاتمی کیا را مانند سال پیش شایسته دریافت جایزه در رشته بهترین کارگردانی نمیدانند، اما برای اینکه جلوی اعتراض و پرخاشگری او را بگیرند در کنار بهترین فیلم سال که «تنگه ابو قریب» بود به فیلم او هم جایزه دادند.
غافل از اینکه او نه تنها از این جایزه خوشحال نشد بلکه اعتراضات خود را به شکل زننده و با بالا بردن انگشت اتهام به سمت مجری و داوران در رسانه ملی و روی آنتن زنده اعلام کرد. حاتمی کیا با زدن حرفهایی تند باز هم توجه رسانهها را به خودش جلب کرد.
حاتمی کیا دوست دارد هر سال شاگرد اول مدرسه باشد. امسال داوران از ترس اینکه این شاگرد کلاس سینما شلوغ نکند جایزه را اضافه کردند و به او هم دادند، اما او باز تیر اتهام را رها نکرد با چهره ای که از عصبانیت سرخ شده بود بیان کرد که من فیلمساز وابستهام. من فیلمساز این نظامم. من ۳۰ سال است که روی این سن میآیم و میروم، بار اولم نیست. خود را بینیاز از سیمرغ نشان داد، ولی در زیر این حرفها از اینکه مثل همیشه بهترین فیلم سال نشده و فیلم دیگری از ژانر دفاع مقدس برنده شده شکایت داشت.
هرچند ابراهیم حاتمیکیا جایزهاش را گرفته بود و بهتر این بود که در سکوت بدون این همه اعتراض از جوایز دیگری که فیلمش برنده شده لذت میبرد. اما فضای مجازی هم او را رها نکرد. اعتراضات به سخنان حاتمیکیا در فضای مجازی بالا گرفت، برخی از کاربران سخنان اخیر حاتمی کیا در هنگام گرفتن سیمرغ بلورین را مورد نقد قرار داده و دستمایه شوخی کردند.
– ولی کارشون عالی بود که دو تا سیمرغ دادند. سیمرغ حاتمی کیا و سیمرغ بهترین کارگردان
– فیلم میلیاردی میسازی، با بهترین شرایط اکران میگیری، سیمرغ رو دوتایی میکنند تا بدون سیمرغ نمانی، سی ساله روی این صحنه میآیی و باز طلبکاری و از تلویزیون به خدا شکایت میبری، چون چیزی جز تحسین از فیلمت پخش کرده! این است بچه لوس سینمای وابسته!
پست اینستاگرامی مهراب قاسمخانی درباره اعتراضهای حاتمی کیا:
هیچوقت متوجه نشدیم آقای حاتمی کیا چرا همیشه معترض است و اصلاً به چی معترض است!
سیمرغهای دوتایی
بخش دیگری که امسال در جشنواره اضافه شد و تعجب همه را برانگیخت دادن دو سیمرغ در یک رشته بود. اتفاقی نادر که در هیچ جشنواره سینمایی رخ نمیدهد. به طور اصولی هر جشنواره در بخشهای مختلف چند کاندید دارد و در نهایت یکی از آنها برنده خواهد شد. دادن دو سیمرغ در چند رشته نه تنها عجیب و غیر طبیعی بود بلکه به وضوح نشان میداد داوران یا مسئولان بالاتر برای ساکت کردن عدهای از هنرمندان این راه را انتخاب کردهاند.
وقتی نام بازیگر نقش اول مرد خوانده شد و امیر جدیدی بازیگر خوش استیل و جوان، ولی پرکار سینمای این روزها برای هر دو فیلمش برنده جایزه شد ظاهراً به دل کارگردان دیگر خوش نیامد و دلش میخواست بازیگر خودش این جایزه را ببرد. کامبوزیا پرتوی زمانی که برای دریافت جایزه بهترین فیلمنامه روی صحنه رفت با بیرحمی تمام در حضور رسانهها با تخریب بازیگری که جایزه نقش اول را برای اولین بار گرفته بود بازیگر فیلم خودش را شایسته این جایزه دانست و بهراحتی هیئتداوران را به ندیدن فیلمش متهم کرد.
او به عنوان یک کارگردان بزرگ و باسابقه سینمای ایران باید بداند در سینما تشویق کردن جوانها و حمایت از آنها به آینده سینمای ما کمک خواهد کرد و با این لج و لجبازیهای کودکانه نه تنها به بازیگر و هنرش توهین میشود بلکه جایگاه خود کارگردان هم برای مردم از بین میرود. کامبوزیا پرتوی با دادن جایزه خودش به سعید آقاخانی بازیگر نقش اول فیلمش توهین مستقیمی به امیر جدیدی کرد و در واقع او را شایسته این جایزه ندانست. کاری که از یک کارگردان صاحب نام بسیار بعید و خارج از عرف بود.
این در حالی است که فیلم کامیون با بردن این جایزه جزو فیلمهای برتر جشنواره شده بود. از سوی دیگر همزمان با این فیلم، فیلمنامه مغزهای کوچک زنگزده از هومن سیدی هم برده جایزه شد و او که فیلمش از دید مخاطبان هم برندهشده بود در رشته جدیدی از سیمرغهای اضافهشده امسال به نام هنر و تجربه هم در کمال تعجب جایزه گرفت.
توضیحات یکی از داوران درباره سیمرغهای دوتایی هم پاسخی به این پرسش بود که چرا دو سیمرغ در یک رشته. رسول صدر عاملی در برنامه «هفت» راجع به اهدای جوایز مشترک توضیح داد:
اهدای دو سیمرغ در جشنواره ما مسبوق به سابقه است. دوست داشتیم دو جایزه بدهیم به فیلمسازانی که یکی در سنگرهای جنگ و یکی در آسمان زحمت کشیده بودند.
میخواستیم که آقای حاتمی کیا با حالتی پدرانه در کنار بهرام توکلی جوان قرار بگیرند که متأسفانه این اتفاق نیفتاد. رأی اکثریت این بود که کارگردانی هر دو فیلم به یک اندازه شایسته تقدیر است.